برای دنلود کلیک کنید.
ویتامین ها: به مقدار بسیار کم برای انجام واکنش های شیمیایی درون سلول ها کاملا" ضروری هستند و کمبود آن ها موجب عوارض و بیماری های گوناگونی میشود.امروزه در حدود 40 نوع ویتامین در جهان شناخته شده است که حدود 12 تای آن ها برای سلامتی افراد مضر بوده .ویتامین ها در جهان به دو صورت قابل حل در چربی و آب وجود دارند.
ویتامین های قابل حل در آب:
ویتامین ث (آسکوربوک اسید):ساده ترین و بی ثبات ترین و مهم ترین ویتامین در بدن انسان است. این ویتامین برای ساخته شدن پروتئینی به نام کلاژن که یک ماده ی مهم در رگ های خونی و استخوان هاست لازم است.کمبود این ویتامین باعث ایجاد بیماری به نام اسکوروی در بدن میشود.این بیماری باعث تخریب پوست،لثه و دیواره های رگ ها و خون ریزی میشود.این ویتامین در میوه های تازه ای مثل مرکبات مثل پرتقال و لیمو به وفور یافت میشود.نگه داری طولانی مدت در یخچال،پختن ،گرمای هوا ،نور و دخانیات باعث کم شدن و از بین رفتن این ویتامین میشوند.
ویتامین ب:که شامل ویتامین های ب1،ب2،ب3،ب5،ب6،ب7،ب9،ب12 میباشند.که به فعالیت های آنزیم ها کمک میکنندو این ویتامین موجب میشود تا سوخت و ساز بدن را بالا برده و سلامت اعصاب را حفظ کرده و باعث رشد بدن میشود.در گوارش و تولید گلبول های قرمز نیز نقش مهمی دارد.کمبود هر کدام از گروه های این ویتامین نیز باعث ایجتد ویتامین خواصی میشود اما زیادی آن ها در بدن مشکلی ندارد و اذافی آن همراه با ادرار دفع میشود.این ویتامین در سبوس غلات،جگر و گوشت یافت میشوند در رودهی بزرگ نیز در اثر فعالیت باکتری ها نیز حاصل میشوند.
ویتامین های قابل حل در چربی :
ویتامین آ:یک ویتامین محلول در چربی است که نقش مهمی در بینایی،رشد،دفاع از بدن و سلامت پوست دارد و همچنین در رشد اندام های بدن نیز نقش دارد.کمبود این ویتامین باعث شب کوری و خشکی شدید قرنیه ی چشم و در نهایت کمبود شدید آن باعث کوری میشود.مصرف زیاد این ویتامین مشکل ساز بوده چون این ویتامین از بدن دفع نمیشود و مشکل درست میکند.این ویتامین را میتوان در شیر،پنیر،کره وجگر یافت.
ویتامین د:در انسان این ویتامین در اثر تابش اشعه ی ماورای بنفش خورشید به پوست ایجاد میشود در زیر پوست ماده ای به نام کلسترول وجود دارد که در زیر پوست آن به ویتامین د تبدیل میشود این ویتامین باعث جذب کلسیم در روده میشود و کمبود آن کوجب مبتلا شدن به بیماری راشیتیسم(نرمی استخوان میشود.این ویتامین را در روغن جگر ماهی و لبنیات و تخم مرغ میتوان یافت.
ویتامین کا:این ویتامین در عمل انعقاد خون مؤثر است و باکتری های موجود در معده ی انسان نیز این ویتامین را تولید میکنند.کمبود این ویتامین باعث خون ریزی شدید میشود.این ویتامین را میتوان در سبزیجات تازه مثل کاهو و اسفناج و...وگوجه فرنگی و جگر و تخم مرغ میتوان به وفور یافت.
ویتامین ای:این ویتامین از تجزیه ی چربی های بدن و تحلیل رفتن ماهیچه ها در بدن جلو گیری میکند. کسانی که نمیتوانند چربی را جذب کنند اغلب دارای کمبود این ویتامین اند که کمبود آن موجب اختلالات در تولید مثلی و عصبی میشود .مصرف بیش از اندازه ی آن باعث بیماری میشود. این ویتامین در روغن های گیاهی و جوانه ی گندم به وفور یافت میشوند .
برای دنلود کلیک کنید
برای دانلود کلیک کنید
1. براي اندازه گيري عمليات خاكي در متره و برآورد از واحد متر مكعب استفاده مي شود.
2. آجر خطائي ، آجري است كه در اندازهاي 5×25×25 سانتيمتر در ساختمانهاي قديمي براي فرش كف حياط و غيره بكار مي رفت.
3. چنانچه لازم باشد در امتداد ديواري با ارتفاع زياد كه در حال ساختن آن هستيم بعدا ديوار ديگري ساخته شود بايد لاريز انجام دهيم.
4. هرگاه ابتدا و انتهاي يك ديوار در طول ديوار ديگري بهم متصل شود ، به آن ديوار در تلاقي گفته مي شود.
5. در ساختمانهاي مسكوني (بدون زيرزمين)روي پي را معمولا بين 30 تا 50 سانتي متر از سطح زمين بالاتر مي سازند كه نام اين ديوار كرسي چيني است.
6. قوس دسته سبدي داراي زيبايي خاصي بوده و در كارهاي معماري سنتي استفاده مي شود.
7. حداقل ارتفاع سرگير در پله 2 متر مي باشد.
8. ويژگيهاي سقف چوبي :الف)قبلا عمل كلافكشي روي ديوار انجام مي گيرد ب)عمل تراز كردن سقف در كلاف گذاري انجام مي شود ج)فاصله دو تير از 50 سانتيمتر تجاوز نمي كند د)تيرها حتي الامكان هم قطر هستند.
9. گچ بلانشه كندگير بوده ولي داراي مقاومت زياد مانند سيمان سفيد است.
10. به سيمان سفيد رنگ معدني اكسيد كرم اضافه مي كنند تا سيمان سبز به دست آيد.
11. سنگ جگري رنگ كه سخت ، مقاوم و داراي رگه هاي سفيد و در سنندج و خرم آباد فراوان است.
12. دستگاه كمپكتور ، دستگاهي است كه فقط سطوح را ويبره مي كند ، زير كار را آماده و سطح را زير سازي مي كند.
13. عمل نصب صفحات فلزي (بيس پليتها) در زمان 48 ساعت بعد از بتن ريزي صورت مي گيرد.
14. زماني كه خاك (زمين) بسيار نرم بوده و مقاومت آن كمتر از يك كيلوگرم بر سانتيمتر مربع باشد از فونداسيون پي صفحه اي استفاده مي گردد.
15. قطر دايره بتون خميري ، بر روي صفحه مخصوص آزمايش آب بتون ، حدود 30 تا 35 سانتيمتر مي باشد.
16. حدود درجه حرارت ذوب شدن خاك آجر نسوز 1600 درجه مي باشد.
17. نام آجري كه از ضخامت نصف شده باشد ، آجر نيم لايي ناميده مي شود.
18. نام ديوارهاي جداكننده و تقسيم پارتيشن نام دارد.
19. عمل برداشتن خاك كف اطاق و ريختن و كوبيدن سنگ شكسته بجاي آن را بلوكاژ مي گويند.
20. زمين غير قابل تراكم هوموسي ناميده مي شود.
21. عمق پي هاي خارجي يك ساختمان در مناطق باران خيز حداقل 50 سانتيمتر است.
22. نام فضاي موجود بين دو رديف پله چشم ناميده مي شود.
23. در سقف هاي چوبي حداكثر فاصله دو تير 50 سانتيمتر است.
24. سيمان نوع اول براي ديوارها و فونداسيونهاي معمولي استفاده ميگردد.
25. اكسيد آهن را براي تهيه سيمان قرمز رنگ ، با كلينگر سيمان سفيد آسياب مي كنند.
26. نام ديگر لوله هاي سياه بدون درز مانسمان نام دارد.
27. سريعترين و عملي ترين وسيله اجراي اتصالات ساختمان ،پلها و نظاير جوش مي باشد.
28. حاقل درجه حرارت براي بتن ريزي 10 درجه مي باشد.
29. ضخامت اندود سقف با ملات گچ و خاك بايد بين 1 تا 2 سانتيمتر باشد.
30. اندود زير قيروگوني ، ماسه سيمان است.
31. چنانچه گودبرداري از سطح زمين همسايه پائين تر باشد ، حداكثر فاصله شمعها 5/2 متر مي باشد.
32. در پي كني هاي كم عمق در زمين هاي ماسه اي حدود زاويه شيب 30 تا 37 درصد مي باشد.
33. براي ايجاد مقاومت مناسب در طاق ضريس حداقل خيز قوس بايد 3 سانتيمتر باشد.
34. لوله هاي مانسمان سياه و بدون درز ، گاز رساني
35. در بتون ريزي ديوارها و سقفها ، صفحات قالبي فلزي مناسب ترند.
36. از اسكديپر براي خاكبرداري ، حمل ، تخليه و پخش مواد خاكي استفاده مي گردد.
37. اتصال ستون به فونداسيون به وسيله ستكا انجام مي گيرد.
38. براي لوله كشي فاضلاب يهتر است از لوله چدني استفاده گردد.
39. پر كردن دو يا سه لانه از تيرآهن لانه زنبوري در محل تكيه گاهها جهت ازدياد مقاومت برشي است.
40. بهترين و با استفاده ترين اتصالات در اسكلت فلزي از نظر استحكام و يك پارچگي اتصالات با جوش است.
41. ارتفاع كف داربست جهت اجراي طاق ضربي تا زير تيرآهن سقف برابر است با قدبنا+پنج سانتيمتر.
42. در ساختمانهاي مسكوني كوچك (يك يا دو طبقه) قطر داخلي لوله هاي گالوانيزه براي آب رساني بايد 2/1 اينچ باشد.
43. وجود سولفات سديم،پتاسيم و منيزيم محلول در آب پس از تركيب با آلومينات كلسيم و سنگ آهك موجود در سيمان سبب كم شدن مقاومت بتون مي گردد.
44. زمان نصب صفحات بيس پليت معمولا بايد 48 ساعت پس از بتون ريزي فونداسيون انجام شود.
45. براي ساخت بادبند بهتر است از نبشي ، تسمه ، ناوداني و ميلگرد استفاده گردد.
46. هدف از شناژبندي كلاف نمودن پي هاي بنا به يكديگر و مقاومت در برابر زلزله مي باشد.
47. سقفهاي كاذب معمولا حدود 30 تا 50 سانتيمتر پايين تر از سقف اصلي قرار مي گيرد.
48. قلاب انتهايي در ميلگردهاي يك پوتربتوني براي عامل پيوند بيشتر آرماتور در بتون مي باشد.
49. حد فاصل بين كف پنجره تا كف اطاق را دست انداز پنجره ميگويند.
50. در ساخت كفراژ ستونها ، قالب اصلي ستون بوسيله چوب چهارتراش مهار مي گردد.
51. طول پله عبارت است از جمع كف پله هاي حساب شده با احتساب يك كف پله بيشتر.
52. آجر جوش بيشتر در فونداسيون مورد استفاده قرار مي گيرد.
53. اثر زنگ زدگي در آهن با افزايش قليايت در فلز نسبت مستقيم دارد.
54. از امتيازات آجر لعابي صاف بودن سطوح آن ، زيبايي نما ، جلوگيري از نفوز آب مي باشد.
55. در كوره هاي آجرپزي بين خشتها صفحه كاغذي قرار مي دهند.
56. بهترين نمونه قطعات كششي ضلع تحتاني خرپاها مي باشد.
57. تيرهاي بتن آرمه، خاموتها(كمربندها) نيروي برشي را خنثي مي كنند.
58. چسبندگي بتون و فولاد بستگي به اينكه آرماتورهاي داخل بتون زنگ زده نباشد.
59. شيره يا كف بتون زماني رو مي زند كه توسط ويبره كردن هواي آزاد داخل بتون از آن خارج شده باشد.
60. آلوئك در اثر وجود دانه هاي سنگ آهن در خشت خام در آجرها پديدار مي گردد.
61. خشك كردن چوب به معني گرفتن شيره آن است.
62. لغاز به معني پيش آمدگي قسمتي از ديوار.
63. مقدار كربن در چدن بيشتر از سرب است.
64. لوله هاي آب توسط آهك خيلي زود پوسيده مي شود.
65. آجر سفيد و بهمني در نماي ساختمان بيشترين كاربرد را دارد.
66. آجر خوب آجري است كه در موقع ضربه زدن صداي زنگ بدهد.
67. لاريز يعني ادامه بعدي ديوار بصورت پله پله اتمام پذيرد.
68. كرم بندي هميشه قيل از شروع اندود كاري گچ و خاك انجام مي گيرد.
69. براي خم كردن ميلگرد تا قطر 12 ميليمتر از آچار استفاده مي گردد.
70. اسپريس يعني پاشيدن ماسه و سيمان روان و شل روي ديوار بتوني.
71. براي ديرگيري گچ ساختماني از پودر آهك شكفته استفاده مي گردد.
72. مشتو يعني ايجاد سوراخهائي در سطح خارجي ديوارها جهت ساختن داربست.
73. بتون معمولا پس از 28 روز حداكثر مقاومت خود را به دست مي آورد.
74. پيوند هلندي از اختلاط پيوندهاي كله راسته و بلوكي شكل مي گيرد.
75. وجود بند برشي در پيوند مقاومت ديوار را ضعيف مي كند.
76. كاملترين پيوند از نظر مقاومت در مقابل بارهاي فشاري وارده پيوند بلوكي مي باشد.
77. قپان كردن در اصطلاح يعني شاقولي نمودن نبش ديواره.
78. خط تراز در ساختمان براي اندازه برداريهاي بعدي و مكرر در ساختمان است.
79. ضخامت و قطر كرسي چيني در ساختمانها بيشتر از ديوارهاست.
80. پارتيشن ميتواند از جنس چوب ، پلاستيك و فايبرگلاس باشد.
81. از ديوارهاي محافظ براي تحمل بارهاي افقي و مايل استفاده مي شود.
82. ملات باتارد از مصالح ماسه ، سيمان و آهك ساخته مي شود.
83. مقدار عمق سطوح فونداسيونها از زمين طبيعي در همه مناطق يكسان نيست.
84. ملات ساروج از مصالح آهك ، خاكستر ، خاك رس ، لوئي و ماسه بادي ساخته مي شود.
85. ملات در ديوار چيني ساختمان حكم چسب را دارد.
86. ملات آبي اگر بعد از ساخته شدن از آب دور نگهداشته شود فاسد مي گردد.
دیدکلی:
مواد رادیواکتیو از اتم های ناپایداری تشکیل می شوند که تجزیه می شوند و انرژی سطح بالایی به نام تابش رادیواکتیو را آزاد می کنند این اتمها نهایتا عناصر جدیدی را تشکیل می دهند. سه نوع تابش رادیواکتیو وجود دارد که ذرات آلفا ، ذرات بتا ، و پرتوهای گاما خوانده می شوند.
اطلاعات اولیه:
پرتو آلفا (دو پروتون و دو نوترون): جرم چهار واحد اتمی (a.m.u) و بارالکتریکی مثبت در پرتو بتا (الکترونهای سریع): جرم ناچیز و بارالکتریکی منفی یک و پرتو گاما (موج الکترومغناطیسی): بدون جرم و بدون بار (مثلا انرژی خالص)
تاریخچه: حدود اواخر قرن نوزدهم اکثر دانشمندان بر این عقیده بودند که تمام مسائل عمده فیزیک حل شده اند ، به غیر از چند مورد جزئی برای قطعیت دادن به برخی نظریه های ضروری بود. در سال 1895 ، رزتگن اشعه ایکس را کشف کرد. این اشعه نخست در معاینات پزشکی به کار رفت و بعدها برای بررسی ساختمان اساسی مواد مورد استفاده قرار گرفت چند ماه بعد ماری کوری این پدیده جدید را رادیو اکتیو نامید. او و شورش پی یر کوری ، همچنین پولونیم (po ، فلز ضعیف) و رادیم (Ra ، فلز قلیایی خاکی) را کشف کردند. ماری کوری نخستین کسی بود که از اصطلاح «رادیواکتیو» برای موادی که فعالیت الکترومغناطی قابل توجه دارند استفاده کرد. خاصیت رادیواکتیویته این دو عنصر جدید از اورانیم بیشتر بود.
سیر تحولی و رشد:
ماری کوری تحقیق خود را با جستجوی کاربردهای پزشکی رادیواکتیو ادامه داد. و قدرت تشعشع ترکیبات اورانیم را اندازه گرفت و تحقیق خود را به عناصر دیگر از جمله توریم ، گسترش داد.
در سال 1910 میلادی در کنفرانس بروکسل در مورد رادیواکتیویته ، واحد رادیواکتیویته به افتخار او کوری نامیده شد. در مورد کشف رادیواکتیویته توسط هانری بکرل باید بگوییم که در سال 1896 میلادی ، بکرل در جستجوی شواهدی بود که ثابت کند مواد شیمیایی که نور طبیعی فلوئورسان هستند از خود پرتو ساطع می کنند.
او یک نمونه سولفات پتاسیم اورانیم را برداشت و آن را همراه با یک صفحه عکاسی در کاغذ سیاه پیچید. از آنجا که روزی ابری بود. نمونه بکرل خاصیت فلوئورسانی را از خود نشان نمی داد. او آن را درکشویی در آزمایشگاه خود گذاشت و به آزمایشهای خود در مورد لامپهای اشعه کاتدی ادامه داد. چند روز بعد ، دریافت که نمونه تصویری را بر روی صفحه عکاسی ایجاد کرده است. این نشان می داد که ماده مذکور شکلی از تشعشع را که بعدا ماری کوری آن را رادیواکتیویته نامید ، از خود ساطع کرده است.1922 میلادی نیلز بور نظریه طیفهای ساختار اتمی را منتشر کرد و در 1927 میلادی اصل مکمل بودن را تنظیم می کند که رفتار پیچیده رادیواکتیویته را توصیف می کند.
ارنست رادرفورد فیزیکدان بریتانی نیوزلندی الاصل (1871-1937) بر روی رادیواکتیویته و ماهیت ذرات آلفا (دارای بار مثبت) تحقیق کرد و متوجه شد که بار مثبت اتم در مرکز آن و در هسته ای ریز و متراکم متمرکز است. در سال 1930 میلادی رادرفورد تشعشعات مواد رادیواکتیو را منتشر کرد.
تابشهای رادیواکتیو:
چنان که گفته شد سه نوع تابش رادیواکتیو وجود دارد که ذرات آلفا از چهار ذره اتمی ، یعنی دو پروتون و دو نوترون تشکیل می شوند. این ذرات ضعیفترین نوع تابش رادیواکتیو هستند. و بار الکتریکی مثبت دارند. مسیر آنها را می توان با صفحه کاغذ مسدود کرد. ذرات بتا قدرتمند و از ذرات اتمی که الکترون خوانده می شوند و بار منفی دارند تشکیل می شوند. این کاغذ عبور می کند ولی آلومینیوم آن را مسدود می کند. پرتوهای گاما از همه قدرتمند ترند. آنها امواج الکترومغناطیسی اند و فاقد بارالکتریکی می باشند. اما پرتوهای گاما را فقط لایه ضخیمی از سرب متوقف می سازد. خروجی یا تابش رادیواکتیو می تواند وارد بافتهای زنده شود و به آنها صدمه بزند. بنابراین اطراف آن باید کنترل شود. این تابش را با وسیله ای به نام شمارنده گایگر – مولر ، که نام آن از مخترعانش اقتباس شده است ، می توان اندازه گرفت. وقتی تابش رادیواکتیو وارد این شمارنده می شود ، گاز موجود در آن حامل الکتریسیته می شود. مقدار بار را می توان روی صفحه ای قرائت کرد یا از طریق یک بلند گو به صورت صداهای تیک تیک خاصی شنید.
نیمه عمر:
نیمه عمر یک ماده زمانی است که طول می کشد تا خاصیت رادیواکتیویته آن به نصف کاهش یابد. مثلا نیمه عمر کربن 14 (شکل خاصی از عنصر کربن) 5600 سال است. یعنی 5600 سال طول می کشد تا نصف اتم های رادیواکتیو کربن دچار فروپاشی شوند ، یا یک گرم از اتم های رادیواکتیو به نیم گرم تقلیل یابد. 5600 سال دیگر طول می کشد که همین مقدار نیز به نصف برسد و به همین ترتیب.
نیمه عمر عناصر مختلف از چند ثانیه تا میلیونها سال متغیر است. فروپاشی شبکه ای زباله های اتمی زیان بخش حاصل از نیروگاههای هسته ای میلیونها سال طول می کشد. و همه موجودات زنده روی زمین حاوی مقدار معینی کربن 14 (کربن رادیواکتیو) هستند که با تبادل مداوم گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن بین موجودات زنده و جو زمین تشکیل می شود. وقتی یک گیاه یا حیوان می میرد ، این تبادل متوقف می شود و کربن 14 شروع به فروپاشی می کند.
دانشمندان می دانند که نیمه عمر این کربن 5600 سال است. بنابراین پس از این مدت جسم مرده دقیقا نصف تشعشع رادیواکتیو زمان زندگی خود را ساطع می کند. این فروپاشی با آهنگ ثابتی انجام می شود و در نتیجه این امکان وجود دارد که با اندازه گیری میزان تابش زمان مرگ موجود مورد نظر را دریافت. باستانشناسان از عمر بعضی کربن برای یافتن تاریخ مومیایی های مصر باستان استفاده کرده اند.
از دیدگاه نظری ، همه مواد رادیواکتیو نهایتا به سرب تبدیل می شوند ، هسته اتم سرب پایدار است و بنابراین خاصیت رادیواکتیو ندارد.اما این امر به طور تجربی اثبات نشده است. زیرا نیمه عمر بعضی از عناصر بیش از عمر انسانهاست.
عناصر متداول و نیمه آنها:
اورانیم 238 نیمه عمر آن 5 میلیارد سال
اورانیم 235 نیمه عمر آن700 میلیون سال
پلوتونیم239 نیمه عمر آن 24000سال
کربن 14 نیمه عمر آن 5600 سال
ید131 نیمه عمر آن 8 روز
طلای 198 نیمه عمر آن 3 روز
سدیم 24 نیمه عمر آن 15 ساعت
فلوئور 17 نیمه عمر آن 1 دقیقه
پولونیم 214 نیمه عمر آن00000003/0 ثانیه
سرب پایدار(بدون نیمه عمر)
کاربردها:
بسیاری از ایزوتوپها رادیواکتیو هستند یعنی ذرات با فرکانس بالا را از هسته (مرکز) اتمهای خود ساطع می کنند. از آنها می توان برای دنبال کردن مسیر مواد متحرکی که از دید پنهان هستند ، مانند جریان خون در بدن یک بیمار در بیمارستان ، استفاده کرد.
مقدار کمی از یک ایزوتوپ رادیواکتیو به درون جریان خون بیمار تزریق می شود. سپس مسیر آن توسط آشکار سازهای خاصی که فعالیت رادیواکتیویته را مشخص می کنند دنبال می شود. این اطلاعات به یک کامپیوتر داده می شود که صفحه آن هرگونه اختلالی مانند انعقاد خون در رگها را نشان می دهد. با استفاده از روشی مشابه ، می توان از ایزوتوپها برای مطالعه جریان مایعات در تاسیسات شیمیایی نیز استفاده کرد.
آهنگ فرسودگی ماشین آلات صنعتی را نیز می توان با استفاده از ایزوتوپها اندازه گرفت. مقادیر اندکی از ایزوتوپها رادیواکتیو به بخشهای فلزی ماشین آلات ، مانند یاتاقانها و رینگ پیسونها اضافه می شود. سپس سرعت فرسودگی با اندازه گرفتن رادیواکتیویته روغنی که برای روغنکاری این بخشها به کار رفته است محاسبه می شود.
اندازه گیری رادیو اکتیویته
خروجی یا تابش رادیواکتیو می تواند وارد بافتهای زنده
شود و به آنها صدمه بند ، بنابراین اطراف آن باید کنترل شود . این تابش را با
وسیله ای به نام شمارنده گایگر ـمولر ، که نام آن از مخترعانش اقتباس شده است ، می
توان اندازه گرفت وقتی تابش رادیو اکتیو وارد این شمارنده می شود ، گاز موجود در
آن حامل الکتریسیته می شود . مقدار بار را می توان روی صفحه ای قرائت کرد ، یا از
طریق یک بلندگو به صورت صداهای تیک تیک خاصی شنید.
دید
کلی
اگر
، بعنوان یک شیمیدان آلی ، قرار بود ده ترکیب آلیفاتیک انتخاب کنید و سپس در جزیرهای
رها شوید، شما قطعا الکلها را برمیگزیدید. شما میتوانید از آنها تقریبا هر ترکیب
آلی دیگر را بسازید، آلکیل هالیدها ، آلکنها ، اترها ، آلدئیدها ، کتونها ، اسیدها
، استرها و دهها ترکیب دیگر.
از
آلکیل هالیدها ، میتوانید واکنشگرهای گرینیار را بسازید و از واکنش این واکنشگرها
با آلدئیدها و کتونها الکلهای پیچیدهتری را بدست آورید و غیره. در آن جزیره
دور افتاده ، از الکلهای خود ، نه فقط بعنوان ماده خام استفاده میکنید، بلکه آنها
را به دفعات ، بعنوان حلال برای انجام واکنشها و برای متبلور کردن فراوردهها بکار
میبرید.
اهمیت
الکلها
ما
نمیتوانیم در هیچ یک از بخشهای شیمی آلی خیلی جلو برویم، بدون اینکه به الکلها
بربخوریم. الکلها در استخلاف هسته دوستی بعنوان سوبسترا و بعنوان هستهدوست شرکت
میکنند. مهمترین و سادهترین اثر کاتالیزوری متعلق به الکلهاست که در شیمی انواع
ترکیبها ، در لوله آزمایش و در ارگانیسم زنده ، نقش کلیدی برعهده دارد.
الکلها
به آلکیل هالیدها و سایر ترکیباتی که استخلاف هستهدوستی انجام میدهند، تبدیل میشوند،
استخلافی که معرفی انواع گروههای عاملی در یک مولکول را امکان پذیر میسازد.
الکلها امکان دسترسی ما به ترکیبهایی با حالتهای اکسایش بالاتر ، یعنی آلدئیدها ، کتونها
و اسیدهای کربوکسیلیک را فراهم میسازند.
ساختار
الکلها
فرمول
عمومی الکلها ، ROH است که در آن ، R یک گروه آلکیل یا آلکیل استخلاف شده است. این
گروه میتواند نوع اول ، دوم یا سوم باشد، ممکن است زنجیرباز یا حلقهای باشد،
ممکن است دارای یک اتم هالوژن ، هیدروکسیلهای بیشتر یا یکی از بسیاری گروههای
دیگری باشد که فعلا برای ما ناآشنا است.
همه
الکلها ، دارای گروه هیدروکسیل (-OH) هستند که بعنوان گروه عاملی ، خواص مشخصه این
خانواده از ترکیبها را تعیین میکند. تغییر و تنوع در ساختار R میتواند بر
سرعت واکنشهای الکلها و حتی در موارد معدودی بر نوع واکنشها نیز تاثیر گذارد.
فنل
نکتهای
در مورد تفاوت الکلها و فنلها
ترکیباتی
که در آنها گروه هیدروکسیل مستقیما به یک حلقه آروماتیک متصل است، الکل نیستند،
بلکه این ترکیبات ، فنل هستند و با الکلها آنچنان تفاوت فاحشی دارند که آنها را در
مبحثی دیگر باید مورد بررسی قرار داد.
طبقهبندی
الکلها
الکلها
بسته به نوع کربن حامل گروه OH- ، به سه دسته نوع اول ، نوع دوم یا نوع سوم طبقهبندی میشوند:
C(R)_3-OH ،
C(R)_2H-OH ، CR(H)_2-OH .
یک
واکنش اکسایش که مستقیما با دخالت اتمهای هیدروژن متصل به کربن حامل گروه OH-
انجام
میشود، در طبقه از الکلها ، روندی کاملا متفاوت دارد.
اما
، معمولا ، الکلهای طبقات مختلف ، فقط از نظر سرعت یا مکانیسم واکنش و به هر طریقی
هماهنگ با ساختارشان ، با هم تفاوت دارند. بعضی از استخلافها میتوانند آنچنان بر
واکنش پذیری یک الکل تاثیر گذارند که آن را با الکلهای طبقههای دیگر مشابه سازند.
منابع
صنعتی الکلها
الکلها
، موادی این چنین مهم در شیمی آلیفاتیک ، نه تنها باید از نظر واکنشها بسیار
گوناگون و تنوع پذیر باشند، بلکه به مقدار زیاد و با قیمت ارزان نیز باید قابل
تهیه باشند. برای بدست آوردن الکلهای سبک که تکیهگاه سنتز آلی آلیفاتیک هستند، سه
روش اصلی وجود دارد، روشهایی که میتوانند همه منابع مواد آلی را مورد استفاده
قرار دهند. یعنی نفت ، گاز طبیعی ، زغال سنگ و زیست توده. این سه روش عبارتند از:
آبدارکردن
آلکنهای بدست آمده از کراکینگ نفت.
فرایند السک از
آلکنها ، مونوکسید کربن و هیدروژن.
تخمیر
کربوهیدراتها.
علاوه
بر این سه روش اصلی ، روشهای دیگری نیز با کاربرد محدود وجود دارند. بعنوان مثال ،
متانول از هیدروژندار کردن کاتالیزوری مونوکسید کربن بدست میآید. مخلوط هیدروژن
و مونوکسید کربن با نسبت ضروری ، از واکنش آب با متان ، آلکانهای دیگر ، یا زغال
سنگ در دمای بالا بدست میآید.
خواص
فیزیکی الکلها
دمای
جوش
در
میان هیدروکربنها ، به نظر میرسد که عوامل تعیین کننده دمای جوش ، عمدتا وزن
مولکولی و شکل مولکول باشند. در الکلها ، با افزایش تعداد کربن ، دمای جوش بالا میرود
و با شاخهدار کردن زنجیر ، دمای جوش پایین میآید، اما نکته غیر عادی در مورد
الکلها این است که آنها در دمای بالا به جوش میآیند. این دمای جوش بسیار بالاتر
از دمای جوش هیدروکربنها با وزن مولکولی یکسان است و حتی از دمای جوش بسیاری
ترکیبها با قطعیت قابل ملاحظه بالاتر است.
دمای
جوش بالای آنها ، به علت نیاز به انرژی بیشتر برای شکستن پیوندهای هیدروژنی است که
مولکولها را در کنار هم نگه داشتهاند.
حل
شدن الکلها
رفتار
الکلها بعنوان حل شده نیز توانایی آنها برای تشکیل پیوندهای هیدروژنی را منعکس میکند.
برخلاف هیدروکربنها ، الکلهای سبک با آب امتزاجپذیرند. از آنجا که نیروهای بین مولکولی
الکلها همانند نیروهای بین مولکولی آب است، دو نوع مولکول با یکدیگر قابل اختلاط
هستند. انرژی لازم برای شکستن یک پیوند هیدروژنی بین دو مولکول آب یا دو مولکول
الکل ، با تشکیل یک پیوند هیدروژنی بین یک مولکول آب و یک مولکول الکل تامین میشود
.
بوبکر
محمد پسر زکریای رازی فیلسوف ، عالم طبیعی ، شیمیدان و پزشک بزرگ ایران اسلامی و
ملقب به جالینوس المسلمین از مفاخر مشاهیر جهان و یکی از نوابغ روزگار قدیم است.
تولد رازی در اوایل شعبان سال ۲۵۱ هجری در ری
بود.
در
همین شهر به تحصیلات در فلسفه و ریاضیات و نجوم و ادبیات مبادرت کرد و بعید نیست
که توجه او به تحصیل علم کیمیا نیز در ایام جوانی جلب شده باشد. توجه و اشتغال
وی به علم طب بعد از سنین جوانی و بنابر قول ابوریحان بیرونی پس از مطالعات و
تجارب آن استاد در کیمیا جلب شده باشد. مورخان نوشته اند ؛ رازی در سی سالگی به
بغداد رفت و چون بر بیمارستان مقتدر گذر کرد به طب دلبستگی یافت و به تحصیل این
علم پرداخت و چون در آن چیره دست شد، به ری بازگشت و به خدمت منصورابن اسحاق حاکم
ری در آمد و سرپرست بیمارستان ری شد. بعدها به بغداد رفت و ریاست بیمارستان مقتدر را بر عهده گرفت و شهرت وی
در بغداد به جایی رسید که سابقه نداشت. محل و تاریخ وفات محمد رازی به درستی مشخص
نیست، بیرونی وفات او را در ماه شعبان سال ۳۱۳ هجری نوشته و
تعداد تألیفهای وی را بیش از پنجاه و شش کتاب و رساله دانسته است. از مهمترین آثار
او "الحاوی" است که به نظر از "قانون" ابن سینا مهمتر است.
این کتاب چند قرن مورد مطالعه و مراجعه و در بسیاری موارد تنها کتاب اصلی درسی طب
به شمار می رفته است. الحاوی دایرهٔ المعارفی بوده
که اکنون تمام آن در دست نیست. محمد رازی این کتاب را به صورت یادداشتهای متعددی
تهیه کرده بود و بعد از مرگ وی به دستور ابن عمید از روی یادداشتهای او کتاب را
استنساخ و تنظیم کردند. مقدار زیادی از نتایج آزمایشها و مطالعات رازی در این کتاب
جمع است. اثر دیگر رازی "طب المنصوری" است که به نام منصور بن اسحاق
حاکم ری تألیف و تنظیم شده است. طب المنصوری و برخی از رساله های طبی دیگر محمد رازی
به زبان لاتین ترجمه و چاپ شده و مورد استفاده اروپائیان بوده است. کتاب "من
لا یحضره الطبیب" اثر دیگر وی شامل دستورهای ساده برای معالجات مختلف است.
یکی دیگر از آثار او کتاب "برء الساعه" است. در علم کیمیا باید رازی را
سرآمد دانشمندان اسلامی دانست. از کارهای مهم او که متکی به آزمایشهای متعدد بوده،
کشف جوهر گوگرد (اسید سولفوریک) و الکل است. محمد رازی کتابهای متعدد در کیمیا به
رشته تحریر در آورده است که از آن جمله کتاب "الاکسیر" و کتاب "التدبیر"
را باید نام برد. محمد رازی در پایان عمر به سبب کثرت کار و مطالعه نابینا شد.این
فیلسوف و پزشک نامی ایران علاوه بر علم وسیع کیمیا و پزشکی، در فلسفه نیز دارای
تحقیقات عمیقی است که مورد توجه و اهمیت می باشد. از کتابها و آثار فلسفی او اکنون
جز تعداد معدودی در دست نیست، ولی آن چه از فهرست بیرونی و سایر مآخذ بر می آید وی
کتابهای متعدد در کلیات مسائل طبیعی و منطقیات و ما بعدالطبیعیه داشته است و آنها عبارتند
از: سمع الکیان الهیولی الصغیر و الهیولی الکبیر، المطلقه و للجسم محرکا من ذاته
طبعا، فی العاده ، المدخل الی المنطق، کتاب البرهان، کیفیه الاستدلال، العلم
الالهی علی رای سقراط العلم الالهی الکبیر فی الفلسفه القدیمه، رساله در انتقاد
اهل اعتزال، قصیده الهیه، الحاصل فی العلم اللهی، الشکوک علی ابرقلس، ردنامه
فرفوریس به انابون المصری، النفس الصغیر، النفس الکبیر، الطب الروحانی، فی السیره
الفلسفیه، امارات الاقبال الدوله و چند رساله دیگر فلسفی که در رد بر مخالفان خود
در مسئله قدم هیولی و معاد و ناقدان خود بر علم الهی و رد بر ثنوی نگاشت. کتاب
دیگری نیز در رد نبوات و در نقض ادیان داشت به نام "فی النبوات" و شاید
برای تکمیل اقوال خود در همین کتاب، کتاب معروف دیگر خود را به نام "حیل
المتنبین" مشهور به "مخاریق الانبیاء" نگاشته بوده است. محمد رازی
علاوه بر تألیفهای فلسفی، شروح و جوامعی هم از آثار متقدمین مانند ارسطو و افلاطون
داشت. از افلاطون رساله "طیماوس" را شرح کرد و از ارسطو جوامعی در
منطق چون "جوامع قاطیفوریاس" و "انالوطیقا"
ترتیب داد و نیز کتابی در منطق به روش و با اصطلاحات متکلمین اسلام تدوین کرد. در
دایرهٔ المعارف دانشمندان علم و صنعت درباره
محمد بن زکریای رازی آمده است: محمد رازی نه فقط در طب به تجربه دست می زد بلکه آزمایش
را در کلیه مباحث علوم طبیعی ضروری می دانست. وی آزمایشهای شیمیایی خود را با چنان
دقتی تشریح و توصیف کرده که امروزه هم هر شیمی دانی می تواند عینا آن را مجددا به
معرض آزمایش درآورد. رازی مواد شیمیایی را طبقه بندی کرد، در باب وزن مخصوص
تحقیقاتی به عمل آورد و به اکتشافات مهمی از قبیل اکتشاف الکل و اسید سولفوریک
نایل آمد. وی نخستین کسی است که کلیه اشیای عالم را به سه طبقه حیوانات، نباتات،
جامدات تقسیم کرده است. مسعودی در کتاب "التنبیه و الاشراف" گفته است :
رازی در سال ۳۱۰ هجری کتابی در سه مقاله راجع به فلسفه فیثاغوری
نگاشت و بعید نیست این توجه به فلسفه فیثاغوری جدید نتیجه تعلم رازی نزد ابوزید
بلخی بوده باشد که از شاگردان کندی و متوجه فلسفه فیثاغوری جدید بود. اهمیت محمد
رازی در فلسفه بیشتر از آن جهت است که او خلاف بسیاری از معاصران خود در فلسفه
عقاید خاصی که اغلب مخالف با آراء ارسطو است ، داشته است
.