مختصری درباره اسبدوانی در جهان | ||
اسبدوانی | ||
مشهورترین اسب استرالیا فارلپ نام دارد که در اصل نیوزیلندی و یک اسب یورتمه رو اصیل موفق در دهه 60 بود. |
||
اسب دوانی، رشته ای پر سابقه در سوارکاری است که در طی قرون متمادی اجرا می شده است، ارابه رانی، یک مثال از مسابقات سرعت در زمان روم باستان است. در اساطیر تمدنهای مختلف نیز، به مسابقه با اسب بسیار اشاره شده است و راندن ارابه و داشتن اسبهایی جادویی، از ویژگیهای قهرمانان اسطوره به شمار می رود و خود دلیل موجهی برای اهمیت اسب و سوارکاری در تمدنهای باستانی به شمار می رود. مهمترین شکل اسب دوانی، چابک سواری با اسبهای تروبرد یا thoroughbred racing نام دارد و در بسیاری از کشورهای جهان علاقه مندانی دارد. (لازم به توضیح است که نژاد تروبرد، در اصل نژادی ترکیبی است که از ترکیب اسبهایی با ویژگیهای مشخص چون اندام قوی، سرعت، زیبایی، مقاومت و... به دست آمده اند و متخصصان پرورش آنها، با پرداخت مبالغ گزاف، مادیان یا اسب نر خاصی را برای گرفتن نطفه اجاره می کنند تا کره هایی با مشخصات اصلاح شده به دست بیاورند. برخی معتقدند اسب تروبرد از ترکیب اسبهای ترکمن و عرب ایرانی با اسبهای بومی انگلستان ایجاد شده است.) ارابه رانی تک اسبه نیز در ایالات متحده، کانادا، استرالیا، فرانسه، ایتالیا و اسکاندیناوی تا حدی مورد توجه است. مسابقه اسب دوانی برای اسبهای کوچک و قوی که کوارتر هورس quarter horse نامیده می شوند نیز در ایالات متحده طرفداران بسیاری دارد. امروزه در بسیاری از کشورهای جهان، پرورش، اصلاح نژاد و تربیت اسب و همچنین برگزاری و شرکت در مسابقات اسب دوانی یک فعالیت اقتصادی قابل توجه به شمار می آید. شرط بندی بر روی اسب، یکی از رایج ترین و به نوعی قابل دسترس ترین انواع شرط بندی به شمار می رود و برای گردانندگان این صنعت بسیار سودآور است. در مسابقات National Hunt Racing اسبهای استثنایی و خاص، می توانند در مسابقات برنده میلیونها دلار شوند و فروش نطفه آنها برای اصلاح نژاد، میلیونها دلار به جیب صاحبانشان سرازیر کند. سبک مسابقه، مسافت تعیین شده و شیوه برگزاری آنها، بسته به کشوری که برنامه در آن اجرا می شود با یکدیگر تفاوت دارند و کشورهای بسیاری هستند که سبکهای متفاوت اسب دوانی در آنها اجرا می شود. برای مثال در انگلستان، مسابقاتی اجرا می شوند که در آنها از مانع استفاده می شود که یا به شکل پرچین و یا خاکریز هستند و به نام مسابقه ملی شکار (National Hunt racing) شهرت دارند، از طرفی مسابقاتی به نام مسابقه یکنواخت یا مسطح (Flat racing) نیز وجود دارد که در مسافت معینی انجام می گیرد و در آن از هیچ مانعی استفاده نمی شود. انگلستان موطن بسیاری از چابک سواران نام آور بوده است که در میان آنها میتوان به گوردون ریچاردز (Gordon Richards) اشاره نمود. در ایالات متحده، مسابقات اسبدوانی در زمینهای مسطح خاکی یا چمن برگزار می شود که بیشتر آنها هم از نوع چابک سواری با اسبهای اصیل هستند. مسیرهای دیگر مسابقات شامل پیستهای مسابقات کوارتر هورس و اسبدوانی با مانع هستند که البته گاهی به ترکیبی از این سه نوع هم برمی خوریم. مسابقه با نژادهای خاص مانند مسابقه با اسب عربی، در اندازه های محدودتری به چشم می خورد. مسابقات اسبدوانی با اسبهای اصیل در مسافتهای مختلف انجام می شود که رایجترین انواع آن 4.5 فورلانگ معادل 905 متر تا یک و نیم مایل معادل 2414 متر است. پرورش دهندگان اسب با درنظر گرفتن این مسافتها، اسبهایی با ترکیب نژادهای خاص پرورش می دهند که بنا به نوع مسابقه سریع یا مقاوم باشد.
نقطه اوج در مسابقات اسبدوانی آمریکا، به طور سنتی مسابقات اسب دوانی کنتاکی (Kentucky Derby) است که همراه با Preakness Stakes و Belmont Stakes، مجموعه Triple Crown را تشکیل می دهند که مسابقات مخصوص اسبهای سه ساله است.
مسابقات چابک سواری تروبرد در آمریکا یک تالار افتخار (Hall of fame) دارد که در آن مجموعه بزرگی از شناسنامه اسبها، چابک سواران و تربیت کنندگان اسب و همچنین عکسها، یادگاریها و وقایع نگارها نگهداری می شود.
با توجه به اینکه توجه علاقه مندان سوارکاری و رسانه های خبری بیشتر بر روی موفقیت اسبهای نر در مسابقات برای اصلاح نژاد متمرکز است، تبلیغات بسیار کمتری بر روی مادیانهای اصیل انجام می گیرد. یکی از این مادیانها، لا ترویین (La Troienne) نام دارد که یکی از باارزش ترین مادیانهای قرن بیستم محسوب می شود و بسیاری از اسبهای قهرمان نژاد تروبرد، از نسل او هستند.
مشهورترین اسب استرالیا فارلپ (Phar Lap) نام دارد که در اصل نیوزیلندی و یک اسب یورتمه رو اصیل موفق در دهه 60 بود. در کانادا، مشهورترین اسب، نورترن دنسر (Northern Dancer) نام داشت که پس از برنده شدن در مسابقه کنتاکی و پریکنس (Preakness)، موفق ترین اسب و پدر تروبرد نام گرفت. پسر او که نیژینسکی دوم (Nijinsky) نام دارد نیز دارای شهرت فراوانی است. یک اسب مشهور دیگر، شرگر (Shergar) نام داشت و در ایرلند که به خاطر تاریخ اسبدوانی خود بسیار شهرت دارد، به مقام قهرمانی مسابقات اسبدوانی تروبرد نیز دست یافت. این اسب در 8 فوریه 1983 دزدیده شد و هرگز پیدا نشد. |