¨ Applied Behavior Analysis
(A.B.A.)
تحلیل رفتار کاربردی
بسياري از روشهاي درماني كودكان اُتيستيك بر پايه اصول اين روش تهيه شده اند. اصل مهم اين روش اين است كه رفتارهائي كه مورد تشويق قرار بگيرند احتمال تكرار و افزايش خواهند داشت و رفتارهائي كه مورد توجه قرار نگيرند احتمال حذف شدن آنها وجود دارد .اگر چه اِي بي اِي يك تئوري مي باشد ولي بسياري از مردم از اين اصطلاح براي روشهائي كه با اين اصل كار مي كنند استفاده مي كنند . دو روش مهمي كه بر پايه اين اصل وجود دارند روش آموزش جزء به جزء و لوواس مي باشند .
¨ در روش آموزش جزء به جزء و روش لوواس هر تمريني كه به كودك داده مي شود شامل يك دستور به كودك ، يك عمل از طرف كودك و يك عكس العمل از طرف درمانگر مي باشد .اين روش علاوه بر تصحيح رفتارهاي كودك شامل آموزش مهارتهاي جديد نيز از قبيل مهارتهاي اوليه مانند خوابيدن و لباس پوشيدن تا مهارتهاي پيشرفته مانند برخوردهاي صحيح اجتماعي مي باشد . اين روش ، روشي بسيار دقيق و كامل است .در اين روش معمولاً كودك بين 30 تا 40 ساعت در هفته به صورت انفرادي با درمانگر دوره ديده كار مي كند . هر كار و مهارت جديد به اجزاء كوچكتري تقسيم مي شود . هرگاه كار خواسته شده ازكودك به درستي انجام شود ، كودك مورد تشويق قرار مي گيرد تا در كودك انگيزه تكرار آن و فرمانبري بيشتر شود . اين روش با مخالفت هائي نيز روبرو شده است . برخي از متخصصين معتقدند كه اين روش به احساسات كودك لطمه مي زند و مدت زمان آموزش آن در طول هفته تأثيرات ناخوشايندي بر خانواده ميگذارد. به هر حال آمار و ارقام و تجربه نشان داده است كه تكنيكهاي اِي بي اِي نتايج مثبت و با ثباتي بر روي كودكان اُتيستيك داشته است.
موسیقی درمانی
¨ تاثیر موسیقی بر ابعاد رفتاری کودکان اوتیستیک
¨ موسیقی می تواند به کاهش یا حذف کناره گیری اجتماعی در این کودکان بیانجامد.
¨ موسیقی درمانی منجر به توسعه ی کلامی و رشد گفتار در کودک اوتیستیک می شود
¨ موسیقی درمانی در کاهش اختلالات حسی و ادراکی کودکان اوتیستیک موثر است .
¨ موسیقی درمانی در حذف رفتارهای کلیشه ای موثر می باشد.
داستان های اجتماعی
¨ داستان های اجتماعی : تئوری ذهن بیان می دارد که افراد اوتیستیک قادر به درک و استنباط نقطه نظرات ،تصورات و تقاضاهای دیگران نیستند و به همین دلیل از نظر افراد عادی انسانهایی خودمحور و خودخواه به نظر می رسند .در نتیجه ، لازم است استراتژی هایی ارائه گردد تا به افراد اوتیستیک کمک نماید تا موقعیت های اجتماعی را پیش بینی و درک نمایند .
¨ داستان های اجتماعی یکی از این تکنیک ها است که در زمینه ی درک عوامل اجتماعی به کودک اوتیستیک کمک می نماید .داستان های اجتماعی همان رفتارهای مطلوب اجتماعی در قالب داستان می باشد که به کودک ارائه می شود .این روش اولین بار توسط کارول گری به وجود آمد .
¨ چهار نوع جمله با ویژگی های خاص استفاده می شود :
¨ جملات توصیفی
¨ جملات رهنمودی
¨ جملات انعکاسی
¨ جملات کنترل
PECS
سیستم برقراری ارتباط از طریق تبادل تصویر
¨ این روش در سال 1985به عنوان یک دوره آموزش متناوب که به کودکان وبزرگسالان اتیستیک وگروهی دیگر که مشکل ارتباطی دارند اجازه داد تا شروع کننده ارتباط باشند،ایجاد شد.
این روش بر ارتباط و آموزش معنادارتاکید دارد،چون معتقدند که یک چیز معنادار در فرد انگیزه وجود می آورد
یکی از سردمداران این نظریه باندی میباشد که شیوه هرم آموزش را مطرح کرد
این هرم درپایه شامل :
مشوق های قوی
ارتباط معنادار اجتماعی
جلوگیری از رفتارهای نابهنجار
وابعادهرم شامل :
تعمیم
استراتژی های آموزشی
طراحی آموزش موثر
کاهش و اصلاح اشتباها ت
مراحل درمانی
فاز١: کودک یاد می گیرد ارتباط درست را از طریق تبادل تصویری که دارای بالاترین ارزش تشویقی برا یش می باشد،بر قرار کند. هدف اصلی دراین فاز آموزش تقاضا می باشد.
فاز۲: کودک یاد می گیرد در ارتباط اصرار کند.تا اینکه به جستجوی فعالانه تصاویر رفته و سپس به سمت شخصی(مربی) برای برآورده شدن خاصه خود حرکت کند.هد ف ازاین فاز آموزش اصرار به کودک می باشد.
فاز۳: کودک یاد می گیردکه به منظور انتخاب تصویری که نشاندهنده تمایل بیشترش به آن می باشد،بین تصاویر تمایز غائل شود.هدف از این فاز آموزش تشخیص وتمیز می باشد.
فاز۴: کودک یاد می گیرد از ساختار جمله برای بیان در خواست خود به صورت( من... می خواهم) استفاده کند.
فاز۵: کودک یاد می گیرد به سئوال( چه چیزی را می خواهی؟) پاسخ دهد.
فاز۶: کودک یاد می گیرد در مورد چیزهایی که در اطرافش می باشد به صورت خود مختار اظهار نظر کرده و به سئوالات پاسخ دهد.
¨ هدف اولیه از این درمان ایجاد و تقویت یک سیستم ارتباطی بین کودک و محیط او می باشد .
ابزار آموزش این روش را بیشتر تصاویر سیاه و سفید ،عکس های رنگی ونقاشی های مختلف که انواع نیازهای کودک در زندگی معمول را در بر می گیرد،تشکیل می دهد. استراتژی آموزش شامل روش های زنجیره سازی،الگودهی،تحلیل رفتار واستفاده از پاداش های مختلف است
دارودرمانی
¨ داروها اغلب برای درمان مشکلات کودکان اوتیستیک نظیر پرخاشگری ، آسیب به خود ، بیقراری و رفتارهای کلیشه ای استفاده می شو د ،هرچند داروی اختصاصی کشف نشده است .
¨ شامل آنتی سایکوتیک ها ( هالوپریدول،ریسپریدون،اولانزاپین،کوئتیاپین، کلوزاپین و زیپراسیدون ) و گروه داروهای SSRI می باشد .کلونیدین هم به دلیل سطح بالای برانگیختگی در این کودکان تجویز می شو د.
¨ به طور کلی،عوارض جانبی جدی این داروها ، کاربرد عمومی دارو را در این بیماران محدود کرده است و بسیاری از خانواده ها تمایل به استفاده از درمان های جانشین دارند .
رژیم غذایی
¨ رژیم غذایی فاقد گلوتن و کازئین ،که به دلیل اینکه این مواد در بسیاری از غذاها وجود دارد این رژیم کار مشکلی است .
¨ در رژیم دیگری، مکمل غذایی ویتامین ب 6 به همراه منیزیم که برخی کودکان به آن پاسخ مثبت و برخی پاسخ منفی داده اند و برخی نیز هیچ پیشرفتی نشان نداده اند .
¨ برنامه مداخله ای سان- رایز: در روش سان-رایز،«والدین» درمانگران اصلی و شکل دهنده به برنامه ی آموزشی هستند. در این برنامه به والدین آموخته می شود که به کودک خود عشق بورزند،به او احترام بگذارند و او را «آنچنان که هست» بپذیرند، تا از طریق این پذیرش کودک خود را به برقراری رابطه ای دو جانبه در محیط آرامش بخش خانه تشویق کنند.
تعلیم و آموزش این برنامه در «مرکز درمانی اتیسم امریکا» در شفیلد و ماساچوست همانند دیگر مراکز آموزشی خارج از امریکا صورت می گیرد.